De gevolgen van een seksverslaving

Seksverslaving bij mannen

Sinds de jaren 1960 is seks een steeds ‘zichtbaarder’ fenomeen geworden: in tijdschriften, tv-series, reclamespotjes, internet, etc. Sommige mannen worden door al deze openheid geprikkeld om ook zelf seks te hebben. Daarmee is niet gezegd dat je aan seks verslaafd bent. Bij een seksverslaving heb je een ongezonde, dwangmatige en groeiende behoefte aan seksuele handelingen, terwijl het daadwerkelijk hebben van seks niet bevredigend voor je is.

Afhankelijkheid of verlangen?

Voor de term ‘verslaving’ wordt vaak het begrip afhankelijkheid gebruikt. Behalve afhankelijk van een middel kun je ook afhankelijk zijn van bepaalde gedragingen en gewoontes. Bij sommige verslavingen is het gemakkelijk vast te stellen of er sprake is van afhankelijkheid. Bij seks is dit minder eenvoudig. Wat door de een als verslaving wordt gezien, zal de ander beschrijven als een sterk seksueel verlangen.

Vormen van seksverslaving bij mannen

Seksverslaving kenmerkt zich door het gevoel geen controle meer te hebben over het eigen seksuele gedrag. De manier waarop dit zich uit kan heel verschillend zijn. Enkele voorbeelden:

Fantasieën en obsessies over andere personen
Anonieme seks met vrouwen, mannen of met beide geslachten
Dwangmatig masturberen
Kinderporno opzoeken
Porno kijken en/of sparen
Urenlang erotisch chatten
Baanbezoek (homoseksuele ontmoetingsplaatsen)
Bezoeken van sekssauna’s voor sekscontacten
Frequent prostitutiebezoek
Herhaalde seksuele affaires
Fetisjisme: het seksueel opgewonden worden van voorwerpen zoals schoenen, lingerie, e.d.
Grensoverschrijdend gedrag in seksueel contact, zoals mishandeling of verkrachting
Voyeurisme: zonder toestemming kijken naar anderen bij seksuele activiteiten
Exhibitionisme: het tonen van geslachtsorganen aan onbekenden

Kenmerken seksverslaving

Wanneer houd je gewoon van seks en wanneer kan je gedrag worden gezien als een seksverslaving?

De belangrijkste kenmerken van een verslaving zijn: controleverlies en negatieve gevolgen. Het is een obsessieve aandrang die onbeheersbaar is: er is sprake van afhankelijkheid van seks(uele prikkels) en niet meer zonder kunnen.

Vicieuze cirkel

Bij een seksverslaving is er sprake van een afhankelijkheid van seksuele prikkels. Ondanks pogingen om te stoppen met het verslavingspatroon, lukt het je niet hiervan los te komen. De sterke negatieve gevoelens die het gedrag oproept, zijn vaak aanleiding om opnieuw de seksuele prikkels op te zoeken. Een vicieuze cirkel is hiervan het gevolg

Controleverlies

Een belangrijk kenmerk van seksverslaving is dat je geen controle hebt over je gedrag. Je probeert te stoppen met je gedrag, maar dit lukt niet, ondanks de risico’s die eraan zijn verbonden. De drang naar seks kan niet meer verminderd of gestopt worden. Je bent continu, dwangmatig bezig met seks en krijgt geen vat op storende gedachten. Dit heeft gevolgen voor je persoonlijkheid, je relaties en je werk.

De mogelijke kenmerken op een rijtje:

Seks wordt als een obsessie ervaren en je hebt het gevoel dat je er geen controle meer over hebt. Je patroon van seksueel gedrag is niet (altijd) te beheersen.
Je wilt stoppen met (overmatige) seksuele handelingen, maar dat lukt je niet.
Het fantaseren over, het plannen en het uitvoeren van de seksuele activiteiten werken als een verdoving van negatieve gevoelens zoals angst, stress, schaamte, eenzaamheid, boosheid of een lage zelfwaardering. Seks heeft de functie van vermijding of een vlucht.
Het zoeken van seksuele prikkels is nodig om te kunnen functioneren.
Je patroon van seksueel gedrag heeft ernstige gevolgen voor jou en/of je omgeving (in werk of relatie).
Je seksuele gedrag zorgt voor een enorm tijdsverlies, wat kan maken dat je belangrijke taken en verantwoordelijkheden verwaarloost.

Oorzaken van seksverslaving bij mannen

Er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van een seksverslaving.

Eenzaamheid.
Emotioneel trauma.
Gebrek aan liefde en aandacht tijdens je opvoeding.
Een gevoel van onzekerheid en minderwaardigheid.
De leeftijd waarop je voor het eerst in contact komt met seks/porno; hoe jonger je bent, hoe groter de kans dat je op latere leeftijd een seksstoornis ontwikkelt.
Emotionele problemen die je niet onder ogen wilt zien (willen ontsnappen aan de werkelijkheid).
Het overal en altijd aanwezig zijn van seks in het dagelijks leven.
Een verhoogde seksuele drift als symptoom van een stoornis in de ‘impulscontrole’ (ADHD of manische episoden bij bipolaire stoornis).

Gevolgen van een seksverslaving voor jezelf

Door seksuele spanningen op te zoeken, kun je andere problemen of gevoelens verdringen, bijvoorbeeld de gevoelens die zijn genoemd bij Wat zijn de oorzaken? Je gebruikt seks dan als uitvlucht voor je problemen. Als dit de eerste keren lukt, is de kans groot dat je bij volgende tegenslagen weer naar seksuele prikkels op zoek gaat om je problemen te vermijden.

Verder zijn in ons dagelijks leven steeds vaker seksueel getinte beelden te zien, waardoor jouw lustgevoelens vaker worden geprikkeld. Deze gevoelens kunnen ongemerkt een steeds grotere rol in je leven spelen. Het steeds opwekken van lustgevoelens kan resulteren in een grotere afhankelijkheid van seksuele prikkels.

Afname van zelfvertrouwen en zelfsturing

Seksverslaving heeft een sterke invloed op je zelfvertrouwen. Als je wel eens geprobeerd hebt je patroon te doorbreken zonder dat dit lukte, versterkt dit je gevoel van falen, waardoor je zelfvertrouwen (verder) vermindert. Naarmate je verslaving sterker wordt, zul je er ook steeds meer van overtuigd raken dat je geen grip op je eigen leven hebt, waardoor je gevoel van zelfsturing afneemt.

Schaamte

Schaamte maakt dat je vermijdt om het probleem te bespreken. Je doet ook geen nieuwe ervaringen op die je helpen je probleem ‘anders’ aan te pakken en hierin steun van anderen te ervaren. Je herkent je echte behoeften vaak niet en bent er ook niet op gericht om anderen steun te vragen om je behoeften te vervullen.

Verdoving en vermijdingsgedrag

Je kunt door je obsessie minder gevoel voor de realiteit hebben. Je erkent onderliggende gevoelens van leegte, eenzaamheid, boosheid en angst niet, en ontkent de negatieve gevolgen van je gedrag.

Het ontvluchten van intimiteit is een symptoom van je verslaving, maar versterkt deze ook. Door gevoelens van schaamte heb je de neiging je steeds meer terug te trekken uit relaties. Het gevolg is vaak een isolering van anderen en het vermijden van echt contact. Je verzwijgt of ontkent je gedrag ook voor een eventuele partner en vrienden.

Lange-termijn-gevolgen

Seksverslaving kan je leven voor een groot deel beheersen en kan uiteindelijk resulteren in:

Conflicten op je werk
Relaties die stuklopen
Sociaal isolement
Lichamelijke, emotionele of juridische problemen

Gevolgen voor de partnerrelatie

De gevolgen van seksverslaving zijn het meest zichtbaar in een eventuele partnerrelatie. Omdat je verslaving vaak verbergt, ontkent en verzwijgt, is het voor een partner lange tijd niet zichtbaar wat er speelt. Vroeg of laat komt het probleem echter naar buiten, en juist het feit dat het verzwegen is, leidt bij de partner tot een schok. Hierdoor wordt het moeilijk voor een partner om je (weer) te vertrouwen en ontstaat er afstand in de relatie.